Het leesjaar 2024-2025 in een notendop

First things first: 19.310 kinderen en jongeren tussen 4 en 18 jaar lazen mee met de Leesjury. Van hen deden er 379 mee met de Internetjury. Zij lazen op eigen houtje en brachten zelf online hun stem uit. De andere juryleden zijn verbonden aan een Leesjury-afdeling.

Bijna 20.000 juryleden: dat is een stijging van 11,8 % ten opzichte van vorig jaar. Een nieuw record! Wist je dat de Leesjury de kaap van 10.000 juryleden amper vijf jaar geleden, in het leesjaar 2020-2021, nam? De Leesjury toont dus dat er wel degelijk een grote groep leesgrage kinderen en jongeren zijn.

De Leesjury bestaat uit kinderen en jongeren tussen 4 en 18 jaar, die verdeeld zijn in 7 leeftijdsgroepen. Traditiegetrouw was groep 1, met meer dan 7.500 juryleden, ook dit leesjaar de grootste groep.

Eveneens traditie is de daling vanaf groep 4. Daar zit de overgang naar het secundair onderwijs wellicht voor iets tussen. Wereldwijd toont onderzoek aan dat lezen op die leeftijd minder populair is. Daarnaast zijn er veel basisscholen die met de hele klas deelnemen aan de Leesjury.

Stijgers en dalers

Al enkele jaren is groep 1 grotendeels verantwoordelijk is voor de stijging van het totaal aantal juryleden. Ook afgelopen leesjaar las er 12,11% meer mee met groep 1. Toch zijn twee andere groepen nog sterker gestegen!

• Groep 2: 21,41% meer juryleden dan vorig leesjaar
• Groep 4: 16,52% meer juryleden dan vorig leesjaar

Groep 3 bleef ongeveer gelijk in aantal juryleden. Groep 5 kende een lichte daling, terwijl het aantal juryleden in groep 6 en 7 ook groeide.

Zonder lokale afdelingen is er geen Leesjury. Dit jaar waren er 399 lokale afdelingen, verspreid over Vlaanderen en Brussel. Dat zijn er 17,01% meer dan vorig leesjaar!

Meer dan duizend begeleiders zetten zich in die afdelingen in om met de juryleden over de Leesjury-boeken te praten.

Meer dan de helft van deze afdelingen zijn openbare bibliotheken die een Leesjury-werking coördineren voor kinderen en jongeren in hun vrije tijd. Soms coördineren bibliotheken ook een werking voor scholen in de buurt.

Naast de lokale afdelingen in een bibliotheek zijn er vooral basisscholen die meedoen met de Leesjury. De werking bij scholen is wisselend: soms leest een hele klas mee met de Leesjury (als de kinderen zelf nog niet kunnen lezen), soms kunnen leerlingen van verschillende klassen in de pauzes samenkomen om te praten over de Leesjury-boeken.

Per provincie

Met 124 lokale afdelingen blijft de provincie Antwerpen de grootste Leesjury-provincie. In elke provincie stijgt het aantal afdelingen ten opzichte van vorig jaar.

• Antwerpen: 124 
• Oost-Vlaanderen: 100  
• West-Vlaanderen: 66 
• Vlaams-Brabant: 62 
• Limburg: 29  
• Brussels Hoofdstedelijk Gewest: 15  
• En dan zijn er nog 3 lokale afdelingen in Nederland!

Nadat de boeken gelezen zijn en de winnaars bekroond, vieren heel wat juryleden feest!

Iedereen Leest, de organisatie die de Leesjury coördineert, organiseert een gezamenlijk slotfeest voor groep 5 tot en met 7. Daarnaast ondersteunt ze 24 lokale slotfeesten voor groep 1 tot 4 (met 58 auteursontmoetingen), waarvoor in totaal 110 afdelingen de handen in elkaar slaan. Daarnaast zijn er nog heel wat slotfeesten zonder tussenkomst van Iedereen Leest.

Op die 24 slotfeesten verwennen Leesjury-auteurs en -illustratoren de juryleden met een auteurslezing of workshop. Maar daar stopt de verwennerij niet: boekenzoektochten, creatieve opdrachten of spelletjes, eigen bladwijzers maken... De juryleden kunnen zich er 200% uitleven!

Elke lokale Leesjury-afdeling wordt aangestuurd door een coördinator. De leesgroepen die bijeenkomen, doen dat met een volwassen begeleider (soms begeleidt de coördinator ook leesgroepen). Het afgelopen leesjaar waren er 1.370 begeleiders actief. Dat zijn vaak vrijwilligers, maar ook leerkrachten, bibliotheekmedewerkers...

Nog iets verder achter de schermen zorgden 66 selectielezers voor een gevarieerde lijst per groep van de Leesjury. Bij die selectielezers zaten 8 jongeren, zij kozen - samen met volwassen selectielezers - de boeken voor de oudste groepen.

Iedereen Leest, de organisatie rond leesbevordering, ondersteunde de coördinatoren, begeleiders en selectielezers met heel wat informatie, praktijktips, vormingsmomenten of uitwisseling.

Voor het tweede jaar testte Iedereen Leest een nieuwe leeftijdsgroep uit voor kleuters (2,5 tot 4 jaar): Leesjury-start. 33 bibliotheken en scholen (en via de bibliotheken nog extra scholen) én 1 buitenschoolse kinderopvang gingen aan de slag met leesgroepen voor jonge kleuters. Samen wisselden ze tips en ervaringen uit om het concept van de Leesjury ook voor deze leeftijdsgroep helemaal op punt te zetten. In totaal lazen en stemden er het afgelopen jaar 1247 kleuters mee met dit proeftraject. Wordt vervolgd!